In dit artikel beschouwen we de impact van technologie op werk, kijken we naar soft skills van mensen en hoe die zich ontwikkelen en onderzoeken we of het onderscheid tussen mens en computer echt zo hard is als wordt beweerd. Leestijd ongeveer 9 minuten.

In de oudere bankkantoren vind je ze: transportliften met brede deuren. Ooit nodig om karrevrachten formulieren naar zalen vol ponskaarttypistes te brengen die handgeschreven teksten verwerkten tot computertapes. Deze werden dagelijks vervoerd naar datacentra waar de overschrijvingen werden ingelezen. De daadwerkelijke overboeking vond enkele dagen later plaats, waar je als klant na week achter kwam als je per post je nieuwe rekeningafschrift kreeg. 25 Jaar later zijn we allemaal ponskaarttypistes en doen we via onze mobiele telefoon en laptop massaal het werk dat vroeger door talloze bankmedewerkers werd verricht. Vijftig procent van de banen in de financiële sector is de afgelopen decennia verdwenen. Het einde is nog niet in zicht. Niet alleen in de financiële sector.

We staan pas aan het begin

43 Procent van de banen loopt het risico binnen 20 jaar te verdwijnen, concludeerde Oxford University in 2013 in een van de eerste onderzoeken over dit onderwerp. McKinsey kwam met een aanvulling: 51 procent van onze activiteiten kan in principe worden overgenomen door technologie. De eerdere suggestie dat alleen lager en middelbare opgeleide mensen zouden worden getroffen werd van tafel geveegd. Ook CEO’s zien 30 procent van hun werk door automatisering verdwijnen. Een gedegen studie van het World Economic Forum toonde aan dat impact van Cloud, Robotisering en Big Data enorm is. Peter Hinssen, de Belg die zich al jaren bezighoudt met technologie en de impact op werk, stelt in zijn nieuwe boek The day after tomorrow: we staan pas aan het begin (al doet hij er tijdens zijn presentaties iets langer over). Hinssen benoemt de nieuwe technologie met grotere impact dan alles wat we tot nu toe hebben gezien: Artificial Intelligence, Block chain en slimme contracten, Internet of Things (waardoor alle apparaten met elkaar gaan communiceren) en Virtual Reality.

Opletten geblazen

Voor veel mensen en organisaties is het moeilijk voor te stellen hoe technologie ons leven en ons werk veranderen. Illustratief is een fraai filmpje van Frans Bromet uit 1999 waarin hij aan mensen vraagt wat zij van mobiel bellen verwachten. Ook merken als Kodak, Nokia, Motorola, V&D en De Block voorzagen die impact niet en zijn ten onder gegaan.

Ontdek nu jouw cultuur van overmorgen

Volgens Hinssen moeten organisaties die een toekomst willen hebben zich richten op de dag ná morgen, terwijl uit zijn onderzoek blijkt dat de meeste tijd (93 procent) nu opgaat aan de waan van de dag of in zijn woorden ‘de shit uit het verleden’. Slechts 7 procent van onze tijd besteden we aan morgen. En 0 procent aan de dag daarna. Tijd voor cultuurverandering, pleit Hinssen:

• Focus op snelheid en neem afscheid van command and control.
• Ontdek of je waarden geschikt zijn voor overmorgen. Denk aan transparantie, verbondenheid, vertrouwen en veerkracht. Hebben jullie het lef om te experimenteren en zijn jullie niet bang om fouten te naken? (PS: kopiëren werkt niet. Dus niet allemaal over op de Spotify-manier van werken).
• Accepteer verschillende culturen binnen de organisatie. Schep ruimte voor verschillende manieren van werken, innovatie en verandering. Wees tegelijk scherp op efficiëntie.
• Streef met elkaar hetzelfde doel na.

Ontwikkel je soft skills

En wat kunnen individuen doen? De meer optimistische onderzoekers en wetenschappers schetsen een toekomstbeeld waarin nieuwe banen ontstaan. Voor die banen hebben we vooral soft skills nodig: persoonlijke, emotionele, sociale en intellectuele vaardigheden. Leiderschap tonen in een groep, bijvoorbeeld. Het motiveren en coachen van anderen. Compassie en vriendelijkheid.

En hoe zit het met de soft skills van robots? Steeds beter! Maar hoe goed de supercomputer van IBM Dr. Watson ook is in het diagnosticeren van de exacte ziekte en het maken van het beste behandelplan, als mens horen tot nu toe de uitslag en onze levensverwachting nog bij voorkeur van de dokter, een ander mens.

We stompen af

Het gaat niet goed met onze soft skills. Neem empathie. Uit onderzoek van Michigan University blijkt dat de huidige generatie collegestudenten in Amerika 40 procent minder empathisch is dan 30 jaar geleden. Een van de verklaringen wordt gezocht in de technologie. Het is via sociale media gemakkelijk ‘vrienden’ te maken, maar even gemakkelijk om er weer afscheid van te nemen, suggereren de onderzoekers. Een andere verklaring wordt gezocht in de confrontatie via games en allerlei media met gewelddadige content. En als laatste: de collegestudenten zijn zo druk met zichzelf dat ze geen tijd hebben voor anderen.

Technologie beïnvloedt je zijn

Tim Elmore, auteur en president van Growing leaders, is expert op de vraag hoe nieuwe generaties leiders kunnen worden. Op school, in hun gemeenschap en in organisaties. Hij constateert dat er een omgekeerde correlatie is tussen technologie en soft skills. Hoe meer technologie, hoe minder soft skills. Hij geeft acht voorbeelden, die hij in zijn blog op internet toelicht met onderzoek.:

1. Hoe meer technologie, hoe minder empathie (zie de studie van Michigan University).
2. Hoe meer informatie, hoe minder tijd er wordt besteed aan nadenken.
3. Hoe meer keuzes er zijn, hoe korter het commitment is.
4. Naarmate het leven sneller wordt, neemt het geduld en de persoonlijke discipline af.
5. Hoe meer externe stimulansen, hoe lager de intrinsieke motivatie.
6. Als mislukkingen en fouten geen consequenties hebben, neemt de waarde van succes af.
7. Hoe meer virtuele connecties een mens heeft, hoe lager zijn emotionele intelligentie is.
8. Als steeds meer zaken gratis zijn, vinden steeds meer mensen dat ze nergens voor hoeven te betalen.

Neem meer tijd

Ironisch genoeg zitten we dus in de volgende situatie: door de opkomst van de technologie heeft de mens meer dan ooit behoefte aan goed ontwikkelde soft skills. Maar door de opkomst van die technologie nemen die soft skills af. Tijd voor actie. We moeten aan de slag om onze soft skills te verbeteren. Elmore adviseert:

• Meer tijd voor interactie met echte mensen.
• Meer tijd voor actieve activiteiten buitenshuis.
• Meer tijd om na te denken.
• Meer tijd voor initiëren en minder aan reageren.

Soft skills hebben we nodig, meer dan harde kennis. Welke, dat weten we niet precies. We moeten leren en tijd nemen onze soft skills te ontwikkelen, ons regelmatig ontkoppelen van de technologie. Het lijkt bittere noodzaak willen we in de toekomst werk hebben. En tegelijkertijd accepteren dat een collega zomaar een robot kan zijn.

Werken aan jouw cultuur overmorgen?

Neem nu contact met ons op