Werken in zelforganiserende teams: een verademing
Lees hoe de kranten schrijven over experimenten in organisaties om slimmer, flexibeler en meer van deze tijd te werken. De ironie druipt ervan af in de columns van Japke-d, de verslaglegging over de ambtenaren van BuZa, de gemeentes in Noord-Holland. Het lijkt wel alsof de redacties van de Volkskrant en de NRC zich verzetten tegen een groter ‘iets’ dat boven iedereen staat en vanuit een almachtige positie de moderne werkslaaf het werken onmogelijk maakt. Er spreekt een verlangen uit naar de maakbare samenleving, waarin alles voorspelbaar en in regels gevat is. Het is een verzet tegen de complexiteit waarin we terecht zijn gekomen en waarin organisaties naar oplossingen zoeken om hun rol te kunnen blijven spelen.
Bij die zoektocht is het team inmiddels de centrale factor geworden. Werken in teams, zelfsturend, zelf organiserend, in ketens… Of het nou een advies van McKinsey is of de bevlogen toekomstvisie van iemand als Jos de Blok: het werken in (steeds wisselende) teams is de nieuwe norm voor succesvolle organisaties geworden.
Bij de start daarmee wordt vaak niet zachtzinnig te werk gegaan. Mensen worden in het diepe gegooid en niet of onvoldoende begeleid. Het levert vaak hulpeloosheid en onbegrip op, zowel bij de mensen die het ondergaan als degenen die het hebben opgelegd. Van de weeromstuit bemoeit de hele organisatie zich ermee en gaan de gesprekken alleen nog maar over de manier waarop wordt gewerkt en niet het werk dat gedaan moet worden. De complexiteit is naar binnen geslagen.
Geloof je erin dat jouw organisatie hierdoor beter gaat werken, je professionals op deze manier flexibeler kunnen inspelen op de ontwikkelingen en de omgeving, ga dan gerust verder.
Ik sta voor een andere aanpak. Voor veel mensen kan het werken in zelforganiserende teams een verademing zijn. Het geeft ruimte om meer verantwoordelijkheid te voelen en invloed te hebben op het werk. Zij bloeien op en genieten meer dan hiervoor van hun werk. Maar dat geldt niet voor iedereen. Sommige mensen vinden het heerlijk als er een teammanager is die over dingen beslist. En sommigen laten graag hun verantwoordelijkheid (en daarmee mogelijk zorgen) bij het overstappen van de drempel van hun werkplek achter zich. En in een zelforganiserend team lukt dat niet altijd. Het kan dus zijn dat er mensen vertrekken, omdat deze nieuwe manier van werken niet bij hen past. Geen probleem, er zijn vast mensen die er wél zin in hebben en bewust voor een organisatie met zelfsturende teams kiezen.
In mijn ervaring werkt een overgang naar zelfsturende teams alleen als het management er écht in gelooft. Zien management, bestuur, RvT of aandeelhouders het niet – of deels – zitten, of hebben ze er een hard hoofd in dat medewerkers dit aankunnen? Dan is het wijs om een stapje terug te doen.
Lees ook mijn artikel. Zelforganisatie of zelfsturende teams? Het maakt niet uit hoe je het noemt, als je er maar in gelooft.
